Trzeba pamiętać

Na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich 21 maja 17 r. odsłonięto tablicę upamiętniającą spoczywających tam polskich żołnierzy.

Na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich spoczywają – jak sama nazwa wskazuje właśnie radzieccy żołnierze. Tymczasem od początku było i jest inaczej. Już w latach 50., gdy urządzano tu cmentarz, obok żołnierzy Armii Czerwonej chowano tu także Polaków.

Miejscowi mówią, że kiedy po wojnie oczyszczano okolice Kazimierza z leśnych i polnych mogił, przenoszono szczątki poległych – niezależnie od narodowości – na cmentarz radziecki. Szacuje się, że spoczywa tu ponad 8 i pół tysiąca żołnierzy.

Dzisiaj pokazujemy, że ten cmentarz, który pamiętamy jako Cmentarz Żołnierzy Radzieckich, jest nie tylko cmentarzem żołnierzy, którzy przyszli od strony wschodniej, by walczyć z Niemcami, ale jest również cmentarzem naszych bohaterów naszych żołnierzy niezłomnych, którzy również toczyli ciężki bój z okupantem niemieckim, a potem walczyli również okupantem sowieckim – powiedział burmistrz Andrzej Pisula podczas uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej. – Bardzo się cieszę, że jest z nami młodzież, są z nami pedagodzy, którzy będą mogli tę prawdę na nowo głosić, będą mogli odkłamywać historię, która tak głęboko została zakorzeniona w naszym społeczeństwie. 

Tablica na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich ufundowana przez Stowarzyszenie Wołyński Rajd Motocyklowy przypomina nazwiska pochowanych tu Polaków:

* Czarnej Marysi – Felicji Korzeniowskiej z Wołynia – nauczycielki, a potem pielęgniarki szpitala z Ostroga nad Horyniem, dowódcy sekcji sanitarnej w oddziale Gzymsa – sanitariuszki 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, poległej 19 lipca 44 r. pod Juliopolem k/Lubartowa;

* Feliksa Wysokińskiego żołnierza AK poległego we wrześniu 1944 w Dębicy k. Lubartowa;
* żołnierzy oddziału AK – Delegatury Sił Zbrojnych mjr Mariana Bernaciaka – ps. Orlik poległych 24 maja 1945 r. w bitwie z oddziałami MO – NKWD Lesie Stockim i tam w leśnej mogile pochowanych: Wacława Buksińskiego ps. Budzik Zdzisława Pastuszki ps. Karaś, Jana Piecyka ps. Niezapominajka, Zdzisław Szczęsnego ps. Stracony, Romana Szymonika ps. Bystry oraz czterech innych nieznanych z nazwiska. 

Tutaj mogą się znajdować także ciała Polaków zamordowanych w styczniu 1944 r. na wale wiślanym w Puławach.

Podczas uroczystości, którą swoją obecnością uświetnili przedstawiciele władz miasta i parafii, obecne były poczty sztandarowe, w tym poczet naszej szkoły w składzie: chorąży Michał Błaziak, przyboczne: Klaudia Mytyk, Anita Lipska. Nasze koleżanki Anna Ciupa i Anita Lipska wraz z młodszymi kolegami z Gminnego Zespołu Szkół wystąpiła w krótkim montażu słowno – muzycznym podkreślającym podniosły charakter uroczystości.

Tablica pamiątkowa na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich – odsłonięta uroczyście przez burmistrza Kazimierza i przedstawicieli Stowarzyszenia Wołyński Rajd Motocyklowy, które było inicjatorem i organizatorem uroczystości, i następnie poświęcona przez ks. proboszcza Tomasza Lewniewskiego – nadaje temu miejscu rangę cmentarza wojennego nie przypisanego jednej li tylko narodowości.

Tekst i foto: Anna Ewa Soria